Obezite Nedir?
Obezite, aşırı oranda vücut yağına sahip olmakla ilişkili, dünya genelinde popüler bir sağlık problemi olan, tedavi edilebilir bir hastalıktır. Obezite, çevresel ya da genetik faktörlerden kaynaklanır ve tek başına diyet ile kontrol edilebilmesi oldukça zor olabilir. Obezite, doktor tarafından teşhis edilir ve vücut kitle indeksi (BMI) 30 veya daha yüksek olarak sınıflandırılır.
Vücut yağının direkt olarak ölçülmesi son derece zordur. Bu nedenle genel olarak vücut kitle indeksi (BMI) ile ölçülür. BMI, boy ile ilgili ağırlığı ölçer. Vücut yağını ölçmenin yaygın bir yoludur ve doktorların kullandıkları bir araçtır.
Obezite Nedenleri
Obezitenin nedenlerini iyi bir şekilde anlayabilmek, obeziteyi etkili bir şekilde tedavi edebilmeye yardımcı olabilir. Obezite, komplike bir hastalıktır, sadece yemekle alakalı bir durum değildir ve birden fazla nedeni vardır. Obezite nedenleri genel olarak şunlardır:
- Stres ve diğer endişeler, obeziteyi tetikleyebilir. Kilo yönetiminde başarılı olabilmek için psikolojik faktörler üzerinde çalışmak gerekebilir.
- Alınan ve yakılan kalorilerin dengesizliği kilo alımına neden olabilir.
- Günlük uzun yolculuklar ve masa başı işler, fiziksel aktiviteyi zorlaştırarak kilo alımını hızlandırır.
- Genel olarak yeteri oranda uyuyamayan insanlar, kilo alımına meyilli olabilir.
- Vücut, aç veya tok durumunu bilmeye yardımcı olan hormonlara (vücutta doku ile organların işlevini ve aktivitesini kontrol eden kimyasallar) sahiptir. Açlık ve tokluk sinyali veren bu hormonlar, obezitesi olan kişilerde her zaman doğru çalışmaz.
- Vücuttaki genler, obeziteye sahip olma olasılığını yükseltir.
- Kullanılan bazı ilaçlar, kilo alımını teşvik edebilir.
- Kalori ve yağ oranı yüksek yiyecek ve içeceklerin sürekli olarak tüketimi fazla kilo ile ilişkilidir.


Obezite ile İlişkili Riskler Nelerdir?
Fazla kilo, vücut için oldukça zor olabilir. 100’den fazla hastalık ya da sorun, aşırı kilo ve obezite ile ilişkilidir. Bu sağlık sorunları, yaşam kalitesini düşürebilecek hastalıklardır ve yaygın olarak obeziteye bağlı durumlar olarak adlandırılır. Obezitenin yol açtığı hastalıklar genel olarak şunlardır:

Tip 2 Diyabet
Tip 2 diyabet, kan şekerinin çok yüksek olduğu durumlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Tip 2 diyabetli her 10 kişiden yaklaşık 9’u aşırı kilolu veya obezite hastasıdır. Zamanla yüksek kan şekeri, kalp hastalığı, felç, böbrek hastalığı, göz sorunları, sinir hasarı ve diğer sağlık sorunları gibi sorunlara yol açabilir.
Yüksek Tansiyon
Hipertansiyon olarak da adlandırılan yüksek tansiyon, kanın, damarlardan normalden daha güçlü bir kuvvetle aktığı bir durumdur. Yüksek tansiyon problemi, kalbi ciddi anlamda zorlayabilir, kan damarlarına çok büyük hasarlar verebilir, felç, kalp krizi, böbrek problemleri ve ölüm riskini yüksek oranda arttırabilir.
Kalp Hastalığı
Kalp hastalığı, kalbi etkileyebilecek çeşitli sorunları tanımlamak için kullanılan bir terimdir. Yüksek tansiyon, anormal kan yağ seviyeleri ve yüksek kan şekeri seviyeleri, kalp hastalığı riskini arttırabilir.
Felç (İnme)
Beyindeki veya boyundaki bir kan damarının tıkanması veya patlaması nedeniyle beyine giden kanın aniden kesilmesi durumudur. İnme, beyin dokusuna zarar verebilir ve vücudun bazı kısımlarını hareket ettiremez hale getirebilir. Yüksek tansiyon, inmenin önde gelen nedenidir.
Uyku Apnesi
Uyku apnesi, uyurken düzenli bir şekilde nefes alınamayan yaygın bir rahatsızlıktır. Tedavi edilmeyen uyku apnesi, tip 2 diyabet ve kalp hastalığı gibi diğer sağlık sorunları riskini arttırabilir.
Metabolik Sendrom
Metabolik sendrom, kalp hastalığı, diyabet ve felç riskine sokan bir grup rahatsızlıktır.
Karaciğer Yağlanması
Obezite, karaciğer yağlanmasının en önemli nedenidir. Karaciğer yağlanması, ciddi karaciğer hasarına, siroza ve hatta karaciğer yetmezliğine yol açabilir.
Kireçlenme
Osteoartrit olarak da bilinen kireçlenme, eklemlerde ağrıya, şişmeye ve hareket azalmasına neden olan yaygın, uzun süreli bir sağlık sorunudur. Fazla kilolu olmak veya obeziteye sahip olmak, eklemlere ve kıkırdağa ekstra baskı uygulayarak osteoartrit riskini arttırabilir.
Safra Kesesi Hastalıkları
Obezite, safra kesesi taşı ve kolesistit gibi safra kesesi hastalıklarına yakalanma riskiniattırabilir. Safrayı oluşturan maddelerdeki dengesizlikler, safra taşlarına neden olur. Safra, çok fazla kolesterol içeriyorsa safra taşları oluşabilir.
Bazı Kanserler
Bütün kanser türlerinde, vücuttaki bazı hücreler durmaksızın bölünmeye başlayarak çevredeki dokulara yayılırlar. Aşırı kilo ve obezite, belirli kanser türlerini geliştirme riskini arttırabilir.
Böbrek Hastalığı
Böbrek hastalığı, böbreklerin yüksek oranda hasara uğradığı ve kanı ise gerektiği biçimde filtreleyemediği anlamına gelir. Obezite, böbrek hastalığının en yaygın nedenleri olan diyabet ve yüksek tansiyon riskini arttırır.
Hamilelik Sorunları
Obezite, hamilelikte oluşabilecek sağlık sorunları riskini büyük oranda arttırır.
Obezite Tedavisi
Doktor tarafından her birey için obezite tedavi planları yapılır. Erken tedavi, hayati önem taşır. Birçok obezite tedavisi seçeneği mevcuttur ve obeziteyi yönetmek için sıklıkla kombinasyonlar tercih edilir. Obezite tedavisi için başvurulan yöntemler şunlardır:
Fiziksel Aktivite Değişiklikleri
Obezite tedavisinde fiziksel aktivite, çok önemlidir. Aktivitelere basitten başlamak ve yönetilebilir tutmak en iyisi olacaktır. Akşam yemeğinden sonra yürüyüşler yapılabilir. Fiziksel aktiviteyi, günün bir parçası haline getirmek çok önemlidir. Bir egzersiz ve fiziksel aktivite planı yaparken şunlar unutulmamalıdır:
- Basitleştir
- Gerçekçi yap
- Gerçekleştir
- Eğlenceli hale getir
Beslenme Değişiklikleri
Yeme alışkanlıklarını değiştirmek zor olabilir. Tüm yiyecek ve içecek seçenekleri çok önemlidir. Sağlıklı beslenme, yaş, kilo, metabolizma, yemek tercihleri, yemeğe erişim, kültür ve gelenekler gibi birçok faktör tarafından şekillendirilen bir yolculuktur. Beslenme değişikliği yapmadan önce kesinlikle doktor ile görüşülmelidir.
Obezite Ameliyatı
Obezite ameliyatı, aynı zamanda metabolik ve bariatrik cerrahi olarak da bilinir. Bu terimler, obezite ameliyatının, hastaların kilosu ve metabolizmalarının sağlığı üzerindeki etkisini yansıtmak amacıyla tercih edilir. Obeziteyi tedavi edebilmenin yanında bu etkili cerrahi prosedürler, diğer birçok problemin yanı sıra hipertansiyon, şeker hastalığı, uyku apnesi sorunu ve yüksek kolesterol tedavisi için de son derece etkilidir. Bu cerrahi uygulamalar, tüm bunlarla beraber ileri dönemlerde ortaya çıkabilecek sağlık sorunlarını da önleyebilme özelliklerine sahiptir.
Bu prosedür, obezite hastalarının çok daha kaliteli bir yaşam sürmesine olanak tanır. Günümüzün bariatrik ve metabolik ameliyatları, uzun yıllar boyunca önemli oranda iyileştirildi ve günümüz tıbbında en etkili tedavi yöntemleri arasında yer alıyor. Minimal invaziv yöntemler (robotik cerrahi ve laparoskopik gibi) tercih edilerek çok küçük kesiler ile yapılıyor. Bu önemli gelişmeler, hastaların çok daha minimal ağrılar, daha az yan etkiler, daha hızlı iyileşme süreci ve hastanede çok kısa kalış süresi ile konforlu bir tedavi sürecine sahip olabilmelerini sağlar.
Histerektomi, bacak protezi, beyin ameliyatı ve kalp kapakçık cerrahisi gibi popüler olarak yapılan ameliyatlardan çok daha az yan etki oranları ile bu cerrahi uygulamalar, son derece güvenlidir. Bu cerrahi uygulamaların en temel amacı, obezite ve ilgili sorunları hızlıca tedavi etmek amacıyla bağırsak ve mideyi ciddi anlamda modifiye etmektir. Cerrahi uygulamalar, mideyi büyük oranda küçültür ve ayrıca, bağırsaklarını bir bölümünü atlayabilir. Bu, daha az oranda yiyecek tüketimine yol açar ve vücudun, yiyecekleri enerji amacıyla emme biçimini tam olarak değiştirir. Bu durum da açlığın minimal düzeye inmesine ve tokluğun yüksek seviyelerde artmasına sebep olur. Bu uygulamalar, vücudun etkili bir kilo seviyesine ulaşma işlevini de geliştirir. Bu prosedür, obezite ile alakalı durumların remisyonu için de son derece etkilidir.